Witam Państwa! Nauczanie, wychowanie i edukacja dzieci w szkołach, jest zajęciem wykonywanym przez
nauczycieli, pedagogów, psychologów czy także szkoleniowców i trenerów. Jest to
niełatwe i niezwykle
odpowiedzialne zadanie. Przekazywanie
wiedzy i doświadczenia życiowego, którego edukujący ma więcej, ciężko
przekształcić w efektywną informację
dla dziecka. W niniejszym artykule chcę podzielić się z Państwem moimi
doświadczeniami w temacie prowadzenia zajęć z dziećmi.
Jak wiadomo, dzieci klas I-III szkoły podstawowej uczą się przede wszystkim przebywania w grupie osób i nabierania
kompetencji społecznych. Uczą się także dyscypliny i prawidłowej postawy wobec
obowiązków, jakie wyznacza nauczyciel w trakcie procesu edukacji.
Trudność w utrzymaniu dyscypliny i autorytetu na zajęciach z
dziećmi w tym okresie rozwojowym, wynika z rozproszonej
koncentracji i łatwości zmiany
pola uwagi. Innymi słowami, dzieci utrzymują uwagę bardzo krótko na konkretnym zagadnieniu. My dorośli, potrafimy na
jeden temat rozmawiać godzinami, mamy umiejętność uważnego słuchania oraz
utrzymania koncentracji przez dłuższy czas. Ta różnica powoduje, że czasem dzieci nas przestają słuchać i przez
to uczyć się. Niekoniecznie wynika to z braku wychowania, a raczej z chwilowego
wyczerpania zasobów uwagi.
Na tym etapie dzieci bardzo chętnie i aktywnie uczestniczą w różnego
rodzaju grach i zabawach. Magia zabaw umożliwia zwracać nam wychowawcom uwagę
na wybrane zagadnienia, czy też problemy, jakie chcemy z dziećmi omówić.
Dlatego dzieci, poza nauczaniem ich prawidłowej postawy wobec otaczającego
świata, powinny uczestniczyć w zabawach, które będą rozwijać ich zdolność
koncentracji i skupienia.
To mogą być zabawy, które zmuszają do skupienia uwagi na jednym elemencie, przedmiocie lub zadaniu.
Dobrymi przykładami są zabawy na szybkość
reakcji, gdzie dziecko musi intensywnie skupić się, by na określony znak
zareagować jak najszybciej. Zwiększa tym sposobem szansę na korzystny rezultat
podczas zabawy i utrzymuje koncentracje, nawet pomimo zmęczenia czy wyczerpania swoich zasobów.
Z umiejętnościami mentalnymi jest tak, jak z nabywaniem wiedzy i
kompetencji. Jeśli czegoś nie ćwiczymy
i nie trenujemy, to nie będziemy tego
umieć lub będziemy dysponować mniejszymi zasobami i możliwościami.
Zupełnie innego rodzaju trudnością, jest umiejętność przekazania wiedzy w taki sposób, by dzieci uznały ją
za potrzebną. My dorośli potrafimy
rozpoznać, zauważyć i brać pod uwagę pewne zagrożenia i konsekwencje swoich
zachowań. Jesteśmy o wiele bardziej świadomi.
Dzieci w tym wieku tak rozwiniętej
świadomości, jeszcze nie posiadają.
Nie mają także tak mocno rozwiniętej empatii. Często nie potrafią wyobrazić
sobie krzywdy, jaką mogą wyrządzić innym rówieśnikom swoim zachowaniem. Dlatego
nie jest łatwo przedstawiać zagrożenia związane z internetem, przemocą, czy
substancjami psychoaktywnymi. Zagrożenia, z których nie zdają sobie sprawy, nie mają wobec nich ukształtowanej postawy czy światopoglądu, lub odczuwają, że ich nie dotyczą.
Z mojego punktu widzenia sprawdza
się przekazywanie wiedzy bazujące na doświadczeniu
własnym i, co pragnę podkreślić, zawierające przekaz emocjonalny. Dzieci zupełnie inaczej odbierają komunikat, w
którym dostrzegają czyjeś przeżycie
i to, jakie ma ono skutki dla
opowiadającego. Zaczynają dostrzegać realność takich sytuacji, dostrzegać
przyczynę i potencjalny skutek. Potrafią także dostrzec, że nie chciałyby w takiej sytuacji się
znaleźć.
Dziecka nie należy straszyć
konsekwencjami. Zabranianie na zasadzie „nie,
bo nie” nie rozwija jego umiejętności rozpoznawania zagrożeń, a wręcz blokuje możliwość kształtowania
odpowiedniej postawy wobec różnych zjawisk i wydarzeń w życiu. Dlatego dzieci
mogą długi czas nie robić czegoś bo im zabroniono, jednak ciekawość wobec zjawiska
pozostaje, która ujawnia się w czasie późniejszym.
W niniejszym artykule nie poruszyłem wszystkich aspektów edukacji i
nauczania dzieci. Moim celem było podzielenie się własnymi przemyśleniami i
doświadczeniami dotyczących prowadzenia zajęć edukacyjnych. Na mojej stronie Psycholog Maksym Szumigalski, znajdą
Państwo zdjęcia z realizacji zajęć w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w
Goświnowicach.
